Liên Thành
Lệnh cấm của Trung Quốc đối với việc sử dụng chip của Micron Technology có trụ sở tại Hoa Kỳ trong một số lĩnh vực nhất định, được công bố vào hôm 21/5, là một lời nhắc nhở rõ ràng về những rủi ro mà ngành công nghiệp chip toàn cầu phải đối mặt khi căng thẳng thương mại Trung-Mỹ leo thang.
Động thái của Trung Quốc chống lại Micron, nhà sản xuất chip bộ nhớ lớn nhất của Hoa Kỳ, được nhiều người coi là sự trả đũa cho những nỗ lực của Washington nhằm hạn chế quyền truy cập của Bắc Kinh vào công nghệ quan trọng. Nó diễn ra chỉ một ngày sau khi G7 đồng ý rằng họ sẽ tìm cách “giảm thiểu rủi ro, chứ không tách rời” khỏi Trung Quốc, và khi Washington gây áp lực cho các đồng minh của mình cùng tham gia hạn chế xuất khẩu thiết bị chip sang Trung Quốc.
Mỹ hôm 22/5 đã lên tiếng chỉ trích Trung Quốc sau khi Bắc Kinh ra lệnh cấm bán các sản phẩm của hãng chip Micron vì lo ngại rủi ro an ninh quốc gia.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller tuyên bố: “Chúng tôi rất lo ngại về thông tin rằng Trung Quốc đã hạn chế việc bán chip Micron cho một số ngành công nghiệp trong nước”.
Theo ông Miller, hành động này của Trung Quốc “dường như mâu thuẫn với những tuyên bố của Bắc Kinh rằng nước này mở cửa cho hoạt động kinh doanh và cam kết tuân thủ một khuôn khổ pháp lý minh bạch”.
Ông Miller nói rằng Bộ Thương mại Mỹ đang giải quyết các mối quan ngại của Washington với Trung Quốc.
Micron, công ty sản xuất chip nhớ DRAM và NAND flash, là nhà sản xuất chip đầu tiên của Mỹ bị Bắc Kinh nhắm tới sau khi Washington trong năm qua công bố một loạt biện pháp kiểm soát xuất khẩu nhằm ngăn chặn một số chip và công nghệ sản xuất chip được sử dụng để nâng cao năng lực quân sự của Trung Quốc.
Mặc dù động thái này có thể mang lại lợi ích cho các đối thủ chính của Micron – là Samsung Electronics và SK Hynix của Hàn Quốc – trong thời gian tới, nhưng các nhà phân tích cho biết căng thẳng địa chính trị ngày càng gia tăng đã phủ bóng đen lên ngành khi các công ty cần điều hướng những bất ổn gia tăng có thể ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư và quản lý chuỗi cung ứng.
Kim Sun-woo, nhà phân tích tại Meritz Securities ở Seoul, cho biết các chính sách ăn miếng trả miếng như vậy sẽ gây khó khăn cho các quyết định đầu tư đối với tất cả các nhà sản xuất chip. Ông nói: “Các công ty phải giải quyết cả sản xuất và bán hàng. Sẽ tốt hơn nếu sản xuất và bán hàng diễn ra ở cùng một nơi, nhưng điều này sẽ tiếp tục chia rẽ hai bên”.
Chỉ vài ngày trước lệnh cấm, Micron đã công bố kế hoạch đầu tư tới 500 tỷ yên (3,7 tỷ USD) vào công nghệ cực tím của Nhật Bản, trở thành nhà sản xuất chip đầu tiên mang công nghệ sản xuất chip tiên tiến này đến Nhật Bản. Tokyo đang cố gắng phục hồi lĩnh vực chip của mình, trong khi Hoa Kỳ đang ngày càng thúc giục các đồng minh hợp tác để chống lại chip và sự phát triển công nghệ tiên tiến của Trung Quốc.
Micron, công ty tạo ra khoảng 11% doanh thu từ việc bán chip ở Trung Quốc đại lục trong năm tài chính vừa qua, cho biết họ mong muốn tiếp tục tham gia thảo luận với chính quyền Trung Quốc, nhưng không bình luận về việc liệu quyết định của Bắc Kinh có ảnh hưởng đến kế hoạch đầu tư của công ty hay không.
Changhan Lee, phó chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Chất bán dẫn Hàn Quốc, cho biết: “Phải mất một lượng lớn đầu tư trước để trở thành một nhà sản xuất chip và phải mất 5 năm, 10 năm để hòa vốn cho những khoản đầu tư đó, do đó, việc đặt khả năng dự đoán vào tình thế nguy hiểm khiến việc đầu tư trở nên khó khăn. Về lâu dài, điều này sẽ không giúp được gì cho bất kỳ ai.”
Mặc dù chi phí của các nhà máy sản xuất chip khác nhau tùy theo công suất, loại chip và quốc gia, nhưng ngành này là một trong những lĩnh vực sản xuất thâm dụng vốn nhất, đòi hỏi phải xây dựng phòng sạch và mua các công cụ sản xuất chip tinh vi. Ví dụ, Samsung đã chi tổng cộng khoảng 60 nghìn tỷ won (45,4 tỷ USD) để xây dựng hai nhà máy sản xuất chip của mình tại Pyeongtaek, Hàn Quốc.
Tại Trung Quốc, Samsung và SK Hynix, nhà sản xuất chip nhớ số 1 và số 2 thế giới, đã đầu tư hàng tỷ đô la vào các nhà máy sản xuất chip của họ, nhập khẩu một số thiết bị như máy khắc từ Hoa Kỳ. Khi Washington công bố các hạn chế xuất khẩu sản xuất chip sang Trung Quốc vào tháng 10 năm ngoái, họ đã ban hành miễn trừ một năm cho Samsung và SK Hynix để họ có thể nhập khẩu các công cụ mà không phải xin giấy phép, nhưng liệu việc miễn trừ đó có được gia hạn hay không vẫn chưa rõ ràng.
Chuyên gia Kim Sun-woo cho biết: “Tốt hơn là thiết lập cơ sở sản xuất hiệu quả nhất khi xem xét chi phí cố định và tiền lương, nhưng một biến số lớn gọi là quy định đã được thêm vào. Nó phức tạp hơn”.
Các nhà phân tích khuyến nghị nên chấp nhận các vòng chiến tranh thương mại Trung-Mỹ như nguyên trạng, trong khi các cách nhập khẩu chip nhớ có thể xuất hiện để đối phó với bất kỳ áp lực địa chính trị nào.
Tòa Bạch Ốc đã yêu cầu Hàn Quốc thúc giục các nhà sản xuất chip của họ, nhà sản xuất chip nhớ lớn nhất thế giới, không lấp đầy bất kỳ khoảng trống thị trường nào ở Trung Quốc nếu việc bán các sản phẩm Micron bị hạn chế.
“Các nhà sản xuất chip Hàn Quốc bị mắc kẹt ở giữa và bị làm phiền bởi tất cả các bên,” Kim cho biết.
Cả Samsung và SK Hynix đều không đưa ra bình luận.
Lee Min-hee, nhà phân tích tại BNK Investment & Securities, cho biết: “Cuộc chiến tranh giành quyền bá chủ giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ tiếp diễn. Bây giờ là chip, sau này sẽ là đất hiếm, nguyên liệu thô… Điều này sẽ tiếp tục”.